Buğday ekiminden imtina ediliyor!

Türkiye’nin temel hububat ihtiyaçlarından olan buğday da maliyet fiyatlarının artması ekim alanlarının daralmasına sebep olabilir.Edirneli üreticiler gübreye art arda gelen zamlardan dolayı buğday ekiminden vazgeçmeyi veya gübre oranının kısmayı düşünüyorlar.

Buğday ekimi yapan çiftçinin temel ihtiyacı olan ve olmazsa olmazlarından olan gübrenin fiyatında yaşanan artış, buğday ekimi yapacak çiftçiyi kara kara düşündürüyor.Elinde geçen yıldan kalan gübre veya tohumu olan ekim yaparken, zamlara yakalanan üretici buğdayını ya gübresiz ekmeyi yada oranının azaltmayı veya ayçiçeği ekmeyi düşünüyor.

Mazot fiyatının 8.50 TL’ye ulaşması ile zor günler yaşayan çiftçi, tarlasının olmazsa olmazı gübrenin fiyatının da geçen yıla oranla fiyatların yüzde 160 arttığını ve buna bağlı olarak buğday ekimini azaltmayı düşündüğünü belirtti.

Üretici Nihat Koyuncu maliyetlerin artması ile bir süre sonra ekimden vazgeçileceğini belirterek “geçen sene 5 lira civarındaydı bu sene ise 9.5 lira oldu.Giderek artıyor fiyatları. Bir süre sonra kurtarmadığı zaman ekmezsiniz. Ya icara vermeyi tercih edersiniz, ya boş bırakırsınız. Bir şekilde etkileyecektir ileriye doğru”dedi.

Bu şekilde artma yaşanması durumunda gübrede atamayacakların belirten Halit Koyuncu ise “piyasa allak bullak oldu. Yağlı tohumlar zaten bizi bu sene mahvetti. Ayçiçeğine 5.5 lira verdiler ama şu anda borsada 7 bin lira.Bin lira zararımız var şu anda.”diyerek umutlarını yitirmeye başladıklarını belirtti.

Tarlasına bu sene buğday ekecek olan ancak yaşanan fiyat artışından dolayı vazgeçmeyi düşündüğünü belirten üretici Bahattin Çetin’de “geçenlerde vazgeçmeyi düşündüm.Ama elimde tohumlar vardı. Tohumlarım mecburen seneye kalmaması için mecbur ekiyoruz. Anıza ekecektik,anıza vazgeçtim. Nasıl olacak bilmiyorum ama ayçiçeğine döneceğiz galiba.Mazot ve gübre fiyatları ne olacak nereye kadar gider belli değil.Derdimiz çok büyük”dedi.Buğday ekilmemesi durumunda sıkıntı yaşanıp yaşanmayacağı sorusuna ise “sıkıntı olur. Dışarıdan ithal gelecek. Mecbur üretimden vazgeçeceğiz. Girdiler,çıktılar her taraf sarıldı.İlaçlar,kök boğazı,pası,hepsi bunlar masraf”diyerek bir depo mazotun 850,900 TL’ye doluyor.Sabah dolduruyoruz akşam üstü bitiyor. En azından mazota bir şeyler yapmaları lazım”dedi.

Mazot’un 8.5 TL,gübrenin 9.5 lira olduğunu belirten üretici Kemal Çetin; çiftçinin sadece gübre,üre veya mazotla belinin bükülmediğini diğer ekipmanların fiyatlarının da işin içine dahil edilmesi ile girdi maliyetleri ile başa çıkılmaz bir hale gelindiğini belirterek “geçen sene ayçiçeği tohumunu bin liraya aldık. Bu sene bin 500 lira oldu. Hani nerede bunun traktör lastiği?Kendi payımızı saymıyoruz.Emeğimiz yok. Köylü olarak köyde kalmışız.Yapacak bir şeyimiz yok. İşimiz bozuk. Bir çok üretici ekin ekmiyor.Gündöndünün daha ucuz maliyeti var.Allah verirse olur.Allah vermezse bir şey olmaz”dedi ve gübre atılmazsa verimin düşeceğini,500 kilogram alınacak yerden 250 kilogram buğday alınacağını kaydetti ve “altın döküyoruz altın”diyerek çuvalı 250 TL olan gübresini tarlasına saçmak için makineye döktü.

Sadettin Gıcı isimli çiftçi ise üre ve gübre fiyatlarının can yaktığını belirterek ekimden vazgeçmeyeceklerini ancak atmaları gereken gübreden tasarrufa gittiklerini söyledi.Gıcı “yarın öbür gün biçerken verin daha az olacak. Kalite daha düşük olacak. Bunlar göz önüne alınmalı gübre fiyatları böyle giderse.Buğday temel gıda maddemiz. Bütün dünya bunun üzerinde. Her şey buğdaydan oluyor.Zaten şu anda dünyada sıkıntı olduğunu duyuyoruz.Kuraklık var.Bizde yok ama ileride olacağını tahmin ediyoruz”şeklinde konuştu.

Üreticilerin temsilcisi olan Köy Koop Edirne Başkanı Ahmet Erken ise buğday ekiminden kısmen vazgeçen üreticiler olduğunu duyduklarını belirterek “gübre fiyatlarının artmasından kaynaklanan ilacında buna ilave olmasından dolayı bazı üreticilerimizin ayçiçeği nadasına bırakacağını söylüyorlar. Buğday hasat döneminde 2 bin 300 lira açıklanan fiyat bugün 4 liralara, çeltik fiyatını erdi neredeyse. Her gün borsada buğday fiyatı yükseliyor. Üreticinin de bu konuda kafası karışıyor”diyerek buğday ekimlerinde azalma olursa yaşanacak sorunlara dikkat çekti. Erken “Biliyorsunuz Türkiye’nin kendi kendine yeten bir ülke olduğu söyleniyordu yıllarca. Bu yıl ilk defa ürettiğimizden daha fazla ithal edildiği söyleniyor. Üretici ekemez ise başka ülkelerin üreticisine ithal edersek başka ülkelerin üreticisi kazanacak. Biz bunu her zaman dillendiriyoruz, Mutlaka kendi üreticimiz desteklenmelidir”dedi.

Edirne Ziraat Odası (EZO) Başkanı Hüseyin Arabacı da buğday fiyatının günden güne arttığına dikkat çekerek “Son geçtiğimiz günlere baktığımızda buğday günden güne artış sağlıyor. Dünya piyasalarında da buğday fiyatları yükseliyor. Bizim girdi maliyetlerimizde gübre ön planda. Bundan 1 buçuk yıl öncesi bin 800 liraya aldığımız gübre şu anda 10 bin lira oldu tonu. Bu şartlar karşısında tabiî ki desteğimizi arttırmamız gerekiyor. Üreticinin beklentisini karşılayan bir destek açıklanmadı. Çünkü gübre fiyatları ciddi şekilde artış sağladı. Buğday fiyatları düşük bile.Bunun daha da üzerine çıkması gerekiyor. İnşallah üreticimiz yaptığı maliyetlerin karşılığını alacaktır”dedi.

Elinde ürünü olanın karda olduğunu ancak borcu olanın satmak zorunda olduğunu ve bundan dolayı ciddi zarar etiğini söyleyen Arabacı “Bugüne kadar ürününü satan üreticimizin ürünü tekrar bu fiyat üzerinden fiyatlandırması imkansız. Birçok üreticimizin borcu olduğu için, borcunu ödemek için ürününü sattı. Ciddi anlamda zarar etti. Buğdayın bu kadar yükseleceğini üreticimizde tahmin edemezdi. Etse de üreticimiz borcunu ödemek için ürününü satmak zorundaydı. O yüzden sattı ama inşallah elinde ürün olan üreticilerimiz bunu değerlendirecek. Biz umuyoruz ki bu fiyatların sezon döneminde üreticiyi mağdur etmemesi gerektiğini aslında o dönemlerde bu fiyatların olması gerektiğini hep bekliyorduk. Maalesef sezon döneminde olmadı”şeklinde konuştu.

Ekim alanlarında daralma olduğunu ancak çok ciddi bir alanı kaplamadığını belirten Hüseyn Arabacı “Ekim alanlarında daralma biraz var. Bununda sebepleri sezon içinde kanola fiyatlarının yüksek olmasından dolayı bir nebze oraya kayma oldu ama buğday ekim alanı çok ciddi oranda azaldı mı derseniz çok ciddi bir alan değil. Yüzde 1 ya da 2’lik bir kısmı belki azaldı diyebiliriz. Ayçiçek fiyatları da son günlerde yükselişte”dedi.

Üreticilerde gübrenin fiyatının daha da artacağı yönünde bir korku olduğunu ifade eden Arabacı “Piyasada o kadar çok söylentiler oluyor ki üreticilerde gübre fiyatları düşecek beklentisi var. Bekliyor gübresini almıyor ya o an gübre bulamıyor ya da biraz pahalanmış bir şekilde gübresini alıyor. Söylenti var ama uygulamada böyle bir şey göremedik. Üreticilerde bizim ihtiyacımız olduğu zaman gübre fiyatı daha da yükselir mi? Korkusu var”dedi.

Buğday ekimi sırasında atılan gübrenin önemine de dikkat çeken Arabacı “Buğdayda üreticilerimizin alt ve üst gübreyle beraber 60 ila 80 kilo arasında gübre kullanıyor. Bu alt gübrede 10 kiloya kadar azaltmalar oldu. Üst gübrelemede fiyatlar ciddi oranda yüksek. Yükseliş devam ederse üst gübrelemede gübre dekar başına atılan gübrenin düşeceğini umuyorum. Bunun düşmesi iyi bir şey mi tabi ki değil. Hem verim hem de kaliteye yansır. Biz gübrenin az atılmasından yana değiliz.Çünkü ihtiyacımız olan gübreyi kullanmazsak hem kaliteyi yakalayamayız hemde istediğimiz verimi yakalayamayız”ifadelerini kullandı.

Edirne Merkez ve köylerde görev yapan muhtarlarda köylerinde yaşanan sorunlara dikkat çekerek buğday ekim alanlarında daralma görüldüğünü ve bununda beraberinde sorunları getireceği kaydettiler. Edirne Köy ve Mahalle Muhtarları Federasyonu Başkanı Sedat Tosun köydeki üreticinin en büyük sıkıntısının gübre fiyatlarındaki artış olduğunu belirterek bğday ekip ekmeme arasında gidip gelen üreticiler olduğu duyduklarını belirterek “kahve ortamlarında kendi aralarında konuşurken söylenen şey.Biz bundan sonra buğday değil de çiçek eksek daha iyi mi kazanırız diye böyle bir söylenti var aralarında.Ama bu gerçekleşir mi? Böyle giderse gerçekleşeceğine inanıyorum.Yüzde 10,yüzde 20 buğday ekiminin azalacağına inanıyorum”dedi.

Diğer muhtarlarda Edirne il genelinde artan maliyetler nedeniyle üreticinin buğday ekiminden kaçtığını ve bunun düşündürücü olduğunu belirttiler.