Yıllar öncesi gibiydi!

Önceki gün 800 kişiye Selimiye camii gölgesinde iftar veren Türkiye Hahambaşılığı Vakfı ve Türk Musevi Cemaati dün akşamda Edirne il protokolüne verdiği yemekle birlik ve beraberlik mesajı verdi.

Üç semavi dinin temsilcileri yemekte bir araya geldi. Türkiye Hahambaşısı Rav İsak Haleva, Edirne Müftüsü Emrullah Üzüm, Batı Trakya İskeçe seçilmiş müftüsü Ahmet Mete, Gümülcine seçilmiş müftüsü İbrahim Şerif , Bulgar Ortadoks Kilisesi Rahibi Aleksandır Çıkırık aynı masada birlikte iftar açtı.

Vakıflar Genel Müdürlüğünün hummalı çalışması sonrasında gerçekleşen restorasyon süreci ile ayağa kaldırılan ve Edirne turizmi başta olmak üzere, Yahudi cemaatinin hizmetine kazandırılan Büyük Edirne Sinagogu cemaatin ev sahipliğinde birçok programa öncülük ediyor.Hizmete açıldığı günden buyana irili ufaklı çok sayıda dini tören ve programın gerçekleştiği Sinagogu 25 bin kişinin ziyaret ettiği belirtiliyor.

Restorasyon sürecinde fazla gündeme gelmeyen ancak Edirne Valisi Dursun Ali Şahin’in göreve gelmesi ile yaptığı açıklamayla bir anda gündeme gelen Edirne Büyük Sinagogu ve Yahudi cemaati aradan geçen zaman içinde buzları eriterek,olumlu gelişmelere imza attılar.

Dün akşam verilen iftar yemeğinde ilk defa bir araya gelen ve geçmiş yıllara dayalı dostlukları olduğu belli olan Türkiye Hahambaşısı Rav İsak Haleva Edirne Valisi Dursun Ali Şahin’i Sinagog kapısında karşıladı.

Osmanlı İmparatorluğu sınırları içinde yaşayan Yahudilerin dönem kıyafetlerinin tezhip çizimlerinin sergilendiği “Osmanlı’da Yahudi Kıyafetleri Sergisi”nde bir araya gelen Vali Şahin ve Hahambaşı Haleva sıcak sohbetle dikkat çektiler.Hahambaşı Haleva’nın Vali Şahin’e “sayın Valim sayenizde öyle yada Büyük Sinagog’un adını tüm dünya duydu”demesi gülüşmelere neden oldu ve aradaki buzların uzun zaman önce eridiğini gösterdi.

Büyük Sinagog içinde yapılan Serginin açılışına “Edirne Valisi Dursun Ali Şahin, Edirne Belediye Başkanı Recep Gürkan, Vakıflar Genel Müdürü Adnan Ertem,Yunanistan’ın Edirne Konsolosu Paraskevi Charitidou,İsrail İstanbul Başkonsolosu Shai Cohen, Türk Musevi Cemaati Başkanı İshak İbrahimzadeh, Türkiye Hahambaşısı Rav İsak Haleva, Edirne Müftüsü Emrullah Üzüm, Yunanistan'ın seçilmiş müftüleri Ahmet Mete, İbrahim Şerif ile Kıyık semtindeki Sveti George Bulgar kilisesi rahibi Alexandır Çıkırık katıldılar.

Sergi açılışı sonrasında planlanan Sinagog bahçesindeki iftar yemeği ise hava muhalefeti nedeniyle tarihi bir mekan olan Ekmekçizade Ahmet Paşa Kervansarayı’nda verildi.360 kişinin katıldığı yemekte din adamlarının aynı masada oturması ve dua etmeleri yıllar önce Edirne’de yaşanan dinler arası kardeşliğin en somut göstergesi olarak görüldü.

İftar yemeğinin yenilmesinin ardından konuşmalara geçildi.

İlik konuşmayı Türkiye Hahambaşısı Rav İsak Haleva yaptı.Haleva “Hz. Davut peygamber Zebur kitabında ne kadar güzel söylemiş. Kardeşlerin birlikte ve bir arada olmalarından daha güzel ve daha iyi bir hal olamaz diye buyurmuştur. Bugünlerde ilk haftası içinde olduğumuz ve Müslüman kardeşlerimizin ibadetlerinin yoğun bir dönemi olan Ramazan ayının hepimiz için hayırlara vesile olmasını diliyorum. Oruç ve iftar ibadetleriyle duaların yüce Tanrı katında makbul olmasını temenni ediyorum” şeklinde konuştu.

Türk Musevi Cemaati Başkanı İshak İbrahimzadeh, iftarı Edirne Büyük Sinagog'unda yapmayı planladıklarını ancak hava muhalefeti nedeniyle Ekmekçizade Kervansarayı'nda yapıldığını hatırlatarak şunları söyledi Geçen bu zamanda sinagogumuzun yerli ve yabancı binlerce ziyaretçisi oldu. Bizler de sinagogumuza her seferinde heyecanla geldik. Sinagogumuz ve Edirnemiz ile bütünleştik. Edirne batıya açılan kapı olduğundan ve biz otobüslere sığmayarak geldiğimizden bazen galiba yanlış anlamalara da sebep oldu. Özellikle aynı zamanda İspanya'nın Sefarad Yahudilerine vatandaşlık tanıması, maalesef yurdumuzda artan Yahudi karşıtı söylemlerin de etkisiyle bu topraklardan topluca gitme algısı yaratılmaya başlandı. Yüzyıllardır yaşadıkları toprakları terk etmek zorunda bırakılan Sefarad Yahudilerine yapılanları, vatandaşlık haklarının özrü ile geçmişi tamir etmek istiyoruz. Bu hak iadesine yapılan başvuruların Türkiye’mizi terk edip gitmeye hazırlandığımız şeklinde haber edilmesi ise maalesef yarınların inşasına yardımcı olmamaktadır. Burada umudumuzu yenileyerek İstanbul, İzmir, Bursa ve Antakya'daki evlerimize dönüyoruz ve dönmeye devam edeceğiz”dedi.

Edirne Belediye Başkanı Recep Gürkan da Musevilerin Edirne'den göçlerinde bir yanın boş kaldığını, yeniden birlikte olmalarıyla sol yanlarının, kalplerinin daha da güçlendiğini söyledi.

Vakıflar Genel Müdürü Adnan Ertem ise Edirne Büyük Sinagog'unun restorasyonuyla bir kardeşliğin temeline çiçek koyulduğunu söyledi. Türkiye topraklarında kardeşçe yaşamaya devam edileceğini kaydeden Ertem, açılış sonrası sinagogu 25 bin kişinin ziyaret ettiğini ifade etti. “Ben 1 dini merasim yapıldığını sanıyordum ama 15 olmuş. Bu kardeşliği, kucaklamayı tesis etmek çok zor değil. Bir yapı tesis ediyorsunuz. Bu kardeşliğin temeline bir çiçek koyuyorsunuz. İnanıyorum ki bu çiçekler büyüyecekler. Bu topraklar hepimizin, biz burada büyüdük, kardeş olduk, burada yaşacağız başka toprağımız yok”diye konuştu.

Programda konuşan Edirne Valisi Dursun Ali Şahin, “Türkiye Musevileri bizim vazgeçilmez dostlarımızdır. Türkiye Musevileriyle bugüne kadar ne Osmanlı’da ne de Türkiye Cumhuriyeti döneminde öyle büyük bir sorun kesinlikle yaşanmamıştır. Biz hep dost olmuşuzdur. Bizim dostluğumuz, demir kırılır, çiçekler solar ama bizim dostluğumuz ne kırılır ne de solar. Edirne’de ebediyetten devam eden bir dostluk bu” dedi.

Konuşmaların ardından Selimiye Camii imam hatibi Taner Alat ile Türkiye Hahambaşı Onursal Müşaviri Albert Eder tarafından dualar okundu.