1984 yılında Bulgaristan’da Türklere karşı gerçekleşen asimilasyon ve ad değiştirme politikaları karşısında başlayan direnişin sembol isimlerinden olan ve Bulgar mezalimi sırasında şehit edilen 17 aylık Türkan Bebek; Edirne’de törenlerle anıldı.
Her yıl Bulgaristan’ın Kırcaali ili, Kirkova-Kızılağaç Belediyesi Kitna-Kirli köyünde düzenlenen anma törenleri göçmenlerin yoğun olarak yaşadığı Türkiye’deki bazı illerde de düzenlenen törenlerle gün öncesinden anılıyor.Edirne Belediyesi tarafından Şükrüpaşa mahallesi Göçmen Evleri mevkiinde yaptırılan Türkan Bebek anıt parkında da anma töreni düzenlendi.
Çok sayıda göçmen derneği temsilcisinin katıldığı anma programı ilk olarak anıta sunulan çelenkler,saygı duruşu ve ardından İstiklal Marşımızın okunması ile başladı.
37 yıl önce yaşanan ve hafızlara kazınan olayın kahramanı ve sembol ismi Türkan Bebek için günün anlam ve önemine dair konuşmalar yapıldı.İlk olarak konuşmasını Trakya Balkan Türkleri Kültür ve Dayanışma Derneği Edirne Şubesi Başkanı Cevat Güneş tarafından yapıldı.Güneş konuşmasında 17 aylık Türkan Fayzullah’ın Bulgaristan Türkleri için sembol olduğunu ve Naim Süleymanoğlu,Şehit Polis Memuru Nefize Çetin Özsoy gibi isimlerinde unutulmaması gereken isimler olduğunu belirterek bu isimleri anarken akıllarına benlik,kimlik ve kültürlerinin geldiğini kaydetti.
Balkan Rumeli Türkleri Konfederasyonu Genel Başkanı Sabri Mutlu ise yaptığı konuşmada 1984 ve 1985 yılları arasında yaşanan mezalimi ve en küçük şehit olan Türkan Bebeği anmak için toplandıklarını belirterek; yaşanan olayları unutturmamak için mahkemelerde hak arayışlarına devam ettiklerini ve bu olaylarla ilgi tek bir kişinin mahkemelerce ceza almadığını hatırlattı ve sonuç alamamaları durumunda AB insan hakları mahkemesinde hak arayışlarını sürdüreceklerini ifade etti.
Törene katılan ve çoğunluğunu Türklerin oluşturduğu Bulgaristan Parlamentosu Hak ve Özgürlük Hareketi Partisi Kırcaali Milletvekili Bayram Bayram yaptığı konuşmada Bulgaristan’da yaşayan Türklerin kimlik ve isimlerini korumak adına dönemin totaliter rejimi tarafından uğradıkları baskı ve zulme karşı büyük bir mücadele göstererek kayıplar verdiğini ifade etti. Bayram, konuşmasında “Bizler Hak ve Özgürlük Hareketi olarak geçmişimizi daima hatırlamaya devam edeceğiz.Bizlere bu önemli mücadelede düşen önemli görev, hep birlikte inancımıza,kimliğimize ve kültürümüze yönelik yapılan bu acı olayları paylaşmak,unutmak ve unutturmamaktır”dedi.
Her yıl yapılan etkinliklere ev sahipliği yapan Edirne Belediye Başkanı Recep Gürkan ise yapılan o dönemki saldırılara “örtülü asimilasyon” diyerek,Jivkov yönetiminin ülkedeki azınlık olan Türklere karşı başlattığı süreci anlattı.Gürkan konuşmasında “bir çok kez Kırcaali’deki köyündeki törenlere de katıldım.Her tören bir taraftan o 18 aylık bebeğin,hunharca katledilişini yüreğimizde sızı şeklinde hissettirirken,diğer taraftan soydaşlarımızın ,kardeşlerimizin Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün ifadesi ile ‘muhacirler kaybedilmiş toprakların aziz hatıralarıdır’dediği o ifadede ki sevgili muhacirlerin dini,dili,birlikteliği için her şeye rağmen canı pahasına nasıl direndiği ve bunlardan vazgeçmediğini de 35 yıldır her gün bir kez daha idrak ediyoruz,bir kez daha yaşıyoruz”dedi.
Törene katılan Edirne Vali Yardımcısı Ali Uysal ise bu zulmü yapanları ve destekleyenleri tekrar tekrar üstüne basa basa lanetlediklerini ve kınadıkların belirterek “her ne kadar o dönemde failleri kasıtlı olarak bulunmasa da bütün failler tarih sahnesinde ve en önemli mahkeme olan vicdan mahkemesinde ebediyen mahkum olmuşlardır.O dönem soydaşlarımıza yapılan baskılar ve zulüm kara bir leke olarak tarihte yarini almıştır. Hepimizin bildiği gibi 300 binin üzerinde Türk soydaşımız, toprakları terk etmek zorunda Anavatan Türkiye’ye sığınmıştır”dedi.
Konuşmaların ardından Bulgaristan’ın Kirkova-Kızılağaç belediyesinden gelen ve 26 Aralık 2021 tarihinde Bulgaristan’da Türkan Bebeğin mezarı başında gerçekleşecek anma programında şiir okuyacak olan öğrenciler sahne alarak Şiirler okudular ve katılanlara duygulu anlar yaşattılar.Törene katılan çok sayıda vatandaş okunan şiirler karşısında göz yaşlarını tutmadı ve o dönemi adeta yeniden yaşadı.
Okunan şiirler sonrasında ise anıta karanfiller bırakıldı ve program son buldu. CHP Edirne Milletvekili Okan Gaytancıoğlu,Bulgaristan Krumovgrad-Koşukavak Belediye Başkanı Sebina Mestan, Trakya Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof. Ahmet Hamdi Zafer’de katıldı.
Türkan Feyzullah adlı bebek 17 aylıkken annesinin kucağında 26 Aralık 1984 tarihinde Bulgar milisleri köylerini bastığı sırada atılan kurşunların başına isabet etmesi sonucunda annesinin kucağında yaşamını yitirmiş ve faili bugüne kadar bulunamamıştı.Türkan Bebek Bulgaristan’da yaşanan mezalime karşı ilk özgürlük meşalesinin yakılmasına neden olmuş ve Türklerin hak arayışının başlamasına neden olmuştu.Türkan Bebek her yıl 26 Aralık tarihinde Bulgaristan’ın Kırcaali ili Kirkova-Kızılağaç Belediyesi Kitna-Kirli köyünde mezarı başında binlerce kişi tarafından anılmaktadır.