Edirne Belediyesi 70 milyon liralık mal varlığından vazgeçiyor!

Yaklaşık 6 yıldan bu yana UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi'nde bulunan Selimiye Camii ön kısmında ki mezbelelik görüntü nihayet yapılacak çalışma ile ortadan kaldırılıyor.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın talimatıyla geçtiğimiz aylarda Edirne’ye gelen ve Edirne Belediye Başkanı Recep Gürkan ile Selimiye meydan projesini görüşen Çevre ve Şehircilik Bakanı Murat Kurum “projeyi bakanlık ve belediye ortaklaşa yürütecekler”demesinin ardından ihale hazırlıklarına başlanmış ve Haziran ayı içerisinde ihaleye çıkılacağı belirtilmişti.

28 Haziran 2011'de Paris'te yapılan UNESCO Dünya Mirası Komitesi toplantısında, Dünya Kültür Mirası Listesi'ne kabul edilen Selimiye Cami ve Külliyesi çevre düzenlemesi ile de bir bütün halinde ele alınıyor.

2009 yılında açılan “Edirne Belediyesi Selimiye Camii ve Çevresi Ulusal Kentsel Tasarım Proje Yarışması” sonrasında 2010 yılında sonuçlanan ve 3 ödül alan proje Edirne Belediyesi ile Vakıflar Genel Müdürlüğü arasında yaşanan Yemiş Kapanı Hanının yeniden ihyası anlaşmazlığı 2014 yılında başlayan kurtarma kazısı çalışmalarının 6 yıl aksamasına neden olmuştu.Meydan ve çevre düzenlemesi çalışmaları ile Yemiş Kapanı Hanı Kurtarma kazı çalışmaları 2014 yılında Edirne Valiliği ve Edirne Belediyesi iş birliği ile başlamış ve çalışmalarda Edirne Müze Müdürlüğü görevlileri ile mahkumlar bir proje dahilinde çalıştırılmıştı.

Söz konusu alanda yürütülen kazı çalışmalarında 1588 tarihinde yapımına başlandığı bilinen ve 30 Temmuz 1752 depremiyle harap olan ve 1937 yılında yıkılan Yemiş Kapanı Hanının kalıntılarına rastlanmış ve ayağa kaldırılması çalışmalarında Vakıflar Genel Müdürlüğü ile Edirne Belediyesi arasında yaşanan anlaşmazlık nedeniyle süreç hukuki zemine taşınmıştı.2014 - 2016 yılları arasında devam eden kazı çalışmalarında Selimiye camini o dönemde yerden ısıtmayı sağlayan ve sıcak su aktarımını sağlayan Mimar Sinan tarafından yapıldığı bilinen su hatlarına rastlanmıştı.Yemiş Kapanı Hanının yeniden ayağa kaldırılmasının Selimiye cami siluetini bozacağı düşüncesi Edirne Belediyesi ile Vakıflar Genel Müdürlüğü’nü karşı karşıya getirmiş ve hukuki süreç başlatılarak beklenmesine karar verilmişti.Yaşanan tüm bu olumsuzlukların ardından kazı çalışmaları durmuş,kazı yapılan alan tamamen ot ve ağaçlarla kaplanmış ve Selimiye’ye yakışmayan bir meydan olarak uzun süre akıllarda kalmıştı.

Proje dahilinde toplam Kentsel tasarım proje alanı 71 bin metrekare olup, Selimiye’nin ana giriş kapısını tutan alanın karşısındaki otopark alanı projede insanların buluşacağı ve etkinliklerin yapılacağı yarı açık mekanları, kafeterya birimlerini, Edirne ve Selimiye ile ilgili enstalasyon ve video görüntülerine ulaşılacak bir sinevizyon odasını, turizm bilgilendirme birimini, kent kültürüne ait ürünlerin üretilip, sergilenebileceği atölyeleri (1 adet meyve sabunu atölyesi, 1 adet süpürge atölyesi, 1 adet ahşap işleme atölyesi, 1 adet ebru atölyesi) barındıran yeşil örüntülü bir peyzaj ile halkın kullanımına sunulması hedefleniyor.Selimiye’nin kuzeydoğusunda yer alan Osmanlı Mezar Taşları Sergi Alanında, mezarlık algısının düzeltilebilmesi ve “Selimiye’nin arkası” olma durumundan kurtulabilmesi için pergolalarla saçaklı bir avlu oluşturulmuş,Osmanlı mezar taşları bu avluda sergilenmiştir. Pergolaların arkasında yer alan mekânlara mezar taşı işçiliği atölyesi ve iki adet yeme-içme birimi fonksiyon olarak verilerek ayrı bir atmosfer yaratılmıştır.

Selimiye Camii’nin güneydoğusunda yer alan Hıdır Ağa Camii’nin de bulunduğu yeşil alan peyzaj projesi içinde değerlendirilmiş, Camiye ulaşım tarihten gelen, Arasta’nın kapısını tutan iz korunarak yeniden tasarlanmış, kafeterya gibi ihtiyaç birimleri eklemesi ile günümüzde olduğu gibi yoğun yeşil dokulu bir peyzaj öngörülerek kent içinde yaşayan mekânlara dönüşmesi sağlanmıştır.

Selimiye Camii önündeki Yemiş Kapanı’nda kalıntıların izlenebildiği alan, üzerine çıkılabilen cam döşeme ile örtülmüş,cam döşeme Yedi Yol Ağzı Sokak’a 5 metre kadar taşarak “tarihi duvar izleme aksını” oluşturmaktadır.

Proje; Selimiye Camii’nin çevresi ile bir bütün olarak ele alınması ve kent ile ilişkisinin kurgulanması; kentsel buluşma mekânı oluşturulması; kent merkezinde görsel ve fiziksel kalitenin arttırılarak, kent imgesine ve yaşamına olumlu katkı sağlayacak mekânlar yaratılması; alanın kullanımının çağdaş koruma ilkeleri doğrultusunda ele alınması ile alanın iyileştirilmesine yönelik tasarım ilkelerinin, estetik, işlevsel, ekonomik ve çağdaş çözümlerin, dönüşüm modelleri ile ortaya konulması hedefleri doğrultusunda hazırlanan projenin yapılacak ihale sonrasında uygulanması bekleniyor

Konu hakkında açıklama yapan Edirne Belediye Başkan Recep Gürkan 4 bin metrekare alan üzerinde bulunan alanın iki ayrı projede ele alındığını ve birinin rekreasyon projesi diğerinin ise Yemiş Kapanı Hanı düzenlemesi olduğunu belirtti.

Belediyenin söz konusu alan ön kısmında bulunan 16 adet dükkanı ve bir kafeteryasının olduğunu belirten Edirne Belediye Başkanı Recep Gürkan “bizim Selimiye Projesi ile ilgili ne kadar ciddi olduğumuz belediye dükkanlarından 16 belediye dükkanını artı bir kafeteryada yani yaklaşık bugünkü değeri belki de 70 milyon liralık bir mal varlığından vazgeçiyoruz.Ne için?Selimiye ve çevresi daha güzel olsun diye”şeklinde konuştu.

Söz konusu alan ile ilgili süreci özetleyen Belediye Başkanı Recep Gürkan “Orada iki ayrı proje var.Birisi rekreasyon projesi Selimiye’nin 360 derece etrafını bir kısmının Mimar Sinan caddesinin trafiğe kapatılması,diğer alanların düzenlenmesi.Birde Yemiş Kapanı hanının bulunduğu alan.Biz Yemiş Kapanı hanının bulunduğu alan ile ilgili Türkiye’de kurtarma kazısı yapan ilk ve tek belediyeyiz.Bu kurtarma kazısını yaptık kurulun isteği doğrultusunda.Hanın temel kalıntılarını ortaya çıkardık.Ardından buradaki Koruma Kurulu’ndan konservasyon kararını aldık.O dönemin Vakıflar Genel Müdürlüğü “biz buraya Hanı yeniden yapmak istiyoruz”dedi.Bende Selimiye’nin siluetini engeller yapamazsınız dedim.Sonuçta mahkemelik olduk.4 hatta 4.5 yıldır bununla uğraşıyoruz.Yerel mahkeme belediyenin görüşünü haklı buldu.Vakıflar Genel Müdürlüğü istinaf mahkemesine gitti.Şu anda o istinaf mahkemesinde devam ediyor süreç.Yaklaşık 1 yıl öncede bizim Selimiye etrafındaki rekreasyon projemizi kurul onayladı,bizde onunla ilgili ihale hazırlıklarına başladık”dedi.

Yaklaşık 3,3.5 ay önce Çevre ve Şehircilik Bakanı’nın Edine ziyaretinde konunun gündeme geldiğini ve sayın bakanın Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın talimatıyla meydan düzenlemesini Çevre ve Şehircilik Bankalığı tarafından yapılmasını istediğini belirten Gürkan “buraya geldiğinde bana dedi ki “başkanım burasını biz yapalım.Sayın Cumhurbaşkanımızda böyle istiyor” dedi.Bende dedim ki biz bütün her şeyimizi bitirdik,projelerimizi onaylattık,finansmanımız hazır,bir sıkıntımız yok biz yaparız. “Beraber yapalım” dedi.İyi yapalım dedim bende. “Parasını biz harcayalım,finansını biz yapalım, proje sizin zaten”.Ee tamam dedim ne fark eder.Ondan sonra biliyorsunuz.Belediye Meclisinde bir karar aldık,bizim yaptığımız onayları alınmış,kurul tarafından da onaylanmış projemizi şimdi yaptığımız protokol kapsamında Çevre Şehircilik Bakanlığı ve Edirne Belediyesi müştereken yapıyoruz.Finansını Çevre ve Şehircilik Bakanlığı sağlıyor,diğer kısımlarını biz yürütüyoruz.Yani ortak yapılan bir çalışma.Bu tür çalışmalarda projeniz olmadan para bir işe yaramıyor,kullanamıyorsunuz.Tek başına projeniz var paranız yok yine bir işe yaramıyor,kullanamıyorsunuz ama bizim Selimiye rekreasyon projesi hem projemizi bitirdik Edirne Belediyesi olarak hem finansını ayarladık,ama sayın Bakan ve sayın Cumhurbaşkanının böyle bir isteği olunca tabi hay hay memnuniyetle yani, yerel yönetim ve merkezi yönetim iş birliği ile olmasından bencede bir mahsuru yok. Dediğim gibi kararımızı aldık Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile protokolümüzüde imzaladık.Şu anda yapım ihalesini Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Yapım İşleri Genel Müdürlüğü yürütüyor.Bugün yarın ihaleye çıkılması lazım.Burada rakamları söylemeyeceğim uygunda bulmuyorum.Ama bizim Selimiye Projesi ile ilgili ne kadar ciddi olduğumuz belediye dükkanlarından 16 belediye dükkanını artı bir kafeteryada yani yaklaşık bugünkü değeri belki de 70 milyon liralık bir mal varlığından vazgeçiyoruz.Ne için?Selimiye ve çevresi daha güzel olsun diye.Edirne Belediyesi her zaman Selimiye’nin etrafını yapabilecek güçtedir.Yemiş Kapanı ile ilgilide dava süreci devam ettiği için hukuk bu sonuçta.Hukukun kararına hepimiz saygılı olacağız.Orası ile ilgilide bir protokol imzaladık.Dediğim gibi yasal süreçte devam ediyor.İstinaf mahkemesinden geldiği gibi orada da bir taraftan koruma ve konservasyon çalışmalarımız devam ediyor.Orada da hemen mevcut tarihi kalıntıların konserve edilmesini gerçekleştirip orasının bir arkeopark haline getireceğiz.Buradaki amacımız Selimiye’nin olduğu gibi ortaya çıkması ve engelleyecek hiçbir şeyin olmamasıdır”dedi.