Türkiye’de rengarenk
plastik bileklikler son dönemde çok revaçta. Özellikle ünlü sporcular ve
sanatçılar tarafından takılan Power Balance adı verilen bilekliklerin en önemli
özelliği ise kişiye denge ve güç sağladığı iddiası...
Vatan gazetesinin haberine göre,
Power Balance’ın ince bir lastik üzerindeki bombeli kısımlarına yerleştirilen
hologramlar sayesinde kişiye denge, güç ve enerji verdiği iddia ediliyor.
Türkiye’de satış yapılırken ‘Hologramlardaki negatif iyonlar vücuttaki enerjiyi
düzenliyor ve vücudu dengeliyor’ ibaresi karşınıza çıkıyor. Oysa bilekliklerin
üreticisi Avustralyalı Power Balance bu söylemi tüm dünyada değiştirdi. Şu anda
şirket resmi olarak ‘Power Balance’ın tarzına ve rahatlığına bayılacaksınız. Bu
spor görünümü her türlü kıyafetinize uyum sağlayacak’ sloganını kullanıyor.
Bu açıklamanın sebebi ise şirkete
açılan davalar ve tüketiciyi yanlış yönlendirme... Power Balance, ünlü
sporculara ve sanatçılara verdiği sponsorluklarla tanıtımını yapan bir şirket.
Shaq O’Neal ve Derrick Rose gibi NBA oyuncuları ve David Beckham, Ronaldo gibi
futbocuların ve Leonardo DiCaprio ile Robert De Niro gibi yıldızların da
kullandığı şirket, iyonlaşma sistemiyle geliştirilmiş hologramlar sayesinde
vücuda enerji verdiğini öne sürmüştü. Fakat 2010 yılında açılan dava sonrasında
yetkililer ‘Tanıtımlarımızda ürünülerimizin güç, esneklik ve denge sağladığını
açıklamıştık. Bunun bilimsel bir kanıtı olmadığını itiraf ediyoruz. Eğer yanlış
yönlendirildiğinizi düşünüyorsanız paranızı iade edebiliriz’ açıklamasını yaptı.
2011 yılının Ocak ayında ise 100 kişi şirketin sponsorluk verdiği yıldız
basketbolculardan Lamar Odom ve Shaq O’Neal’ın tüketiciyi yanlış yönlendirdiğini
iddia ederek, insanları kandırmaya yönelik reklam yapmaktan dava açıldı.
Bileklik tezgahta 20 TL
Türkiye’de yaz aylarından beri yaygın olarak kullanılmaya
başlanan ve fiyatları 50 dolardan başlayan bileklikler bayram öncesinde
tezgahlara düştü. Meydanlarda, işlek caddelerde ve yol kenarlarında satılan
bilekliker hakkında Beyazıt Meydanı’ndaki bir satıcı ‘Dükkanda 60 TL’ye
satılıyor fakat şimdi kampanya olduğu için 20 TL’ye alabilirsin’ dedi. Ürünün
ABD yapımı olduğunu söyleyen satıcı daha sonra bilekliği benim üzerimde denedi.
Kollarımı açmamı ve tek ayak üstünde durmamı isteyen satıcı, bir kolumdan
çekerek dengemi bozmaya çalıştı. Hazırlıksız olduğum için elbette diğer ayağımla
destek aldım. Daha sonra bilekliği takarak aynısını denedi. Yine aynı şiddette
kolumu çekmesine rağmen bu sefer mucizevi bir biçimde dengede durdum. Kutunun
içinde şirkete dava açan Lamar Odom’un resminin olması dikkat çekiciydi. Bu
tanıtım hakkında yorum yapan spor bilimleri profesörü John Porcari de ‘İlk
denemeden sonra kişi kendini aynı şiddete hazırlıyor. Böylelikle daha hazırlıklı
oluyor, dengede kalıyor’ dedi.
Placebo
etkisi
Bileklik hakkında yapılan incelemeler ise, şirketi
doğrular nitelikte. Mayo Clinic ve Bağımsız Araştırmacılar Grubu bilekliğin,
90’larda kullanılan stres bileziği gibi psikolojik güç verdiğini ve placebo
etkisi yarattığını açıkladı. İngiltere’deki Cork Üniversitesi profesörü Dylan
Evans da ‘Tanıtımı çok iyi yapılan bir ürün. Tamamen placebo etkisi yaratıyor.
30 Sterlinlik bir aksesuar ile placebo etkisi yaratabilirsiniz’ dedi. Öte yandan
şirkete ve benzer ürünleri satanlara yalan reklam yapmaktan dolayı İspanya’da 15
bin euro, İtalya’da ise 350 bin euroluk davalar açıldı.